Mang thai giả, hay còn gọi là mang thai tưởng tượng là một thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng bất thường trong đó người mang thai có các dấu hiệu thực thể, các thay đổi về cân bằng nội tiết tố giống hệt như mang thai nhưng không có hiện tượng thụ thai và bào thai.
Mang thai giả là tình trạng xảy ra ở những phụ nữ mong muốn, khao khát có con và tin rằng mình có thai. Các triệu chứng và dấu hiệu ở những phụ nữ này xảy ra giống như những phụ nữ mang thai thật.
Mang thai giả là tình trạng xảy ra ở những phụ nữ mong muốn, khao khát có con. Ảnh: Getty Images
Nguyên nhân mang thai giả
Người ta nhận thấy những phụ nữ tuổi trên 30, 40, bị hiếm muộn, mong mỏi, khao khát có con hoặc từng bị sẩy thai, bị mất con vì một nguyên nhân nào đó, dễ có nguy cơ bị mang thai giả.
Có nhiều cách giải thích khác nhau về hiện tượng mang thai giả. Tuy nhiên, chưa có giả thuyết nào được chấp nhận hoàn toàn bởi vì mối liên quan phức tạp giữa vỏ não, vùng dưới đồi, nội tiết và cả yếu tố tâm lý.
Giả thuyết tâm lý cho rằng hiện tượng này xảy ra do có mâu thuẫn về cảm xúc. Một sự mong muốn khao khát có con quá mức hoặc quá lo sợ mang thai có thể tạo ra mâu thuẫn nội tâm và làm thay đổi hệ thống nội tiết, điều này có thể giải thích những triệu chứng của mang thai giả. Giả thuyết cơ chế sinh học cho rằng hậu quả của sự lo lắng hoặc căng thẳng quá mức lên trục hạ đồi- tuyến yên- thượng thận làm tiết ra nội tiết tố như khi mang thai, gây ra táo bón, bụng to, tăng trọng và tăng nhu động ruột giống cảm giác thai máy. Có giả thuyết cho rằng bụng to khu trú do các cơ thành bụng có thắt và đẩy về phía trước tạo cảm giác như đang mang thai.
Dấu hiệu mang thai giả
Tất cả các triệu chứng, dấu hiệu của mang thai giả giống hệt như mang thai thật. Những triệu chứng như mất kinh, nghén, ngực lớn và tăng cân đều có thể xảy ra. Ngay cả những chuyên gia y tế cũng có thể chẩn đoán nhầm nếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng kể trên. Theo các nghiên cứu trước đây thấy rằng khoảng 18% phụ nữ mang thai giả đã có1 lần được chẩn đoán là có thai bởi các bác sĩ chuyên khoa. Những dấu hiệu đó là:
- Tắt kinh.
- Bụng lớn, tử cung lớn, cổ tử cung mềm.
- Ngực căng to, có thể có tiết sữa.
- Triệu chứng nghén: nôn ọe, mệt mỏi buổi sáng, thay đổi khẩu vị (thèm ăn chua, thèm ăn ngọt… )
- Có thể có test phát hiện mang thai dương tính và có thể có các dấu hiệu của sự chuyển dạ.
- Cử động của thai : là triệu chứng bị lầm tưởng vì không có bào thai thì không thể có cử động của thai.,thật ra đó là các nhu động (chuyển động) của ruột non.
- Dấu hiệu để nhận biết thai giả là không có tim thai, không có hình ảnh của phôi thai trên siêu âm và các kỹ thuật chần đoán hình ảnh khác.
Các triệu chứng có thể tồn tại trong 9 tháng nhưng cũng có thể kéo dài nhiều năm.
Dấu hiệu chẩn đoán mang thai giả là tất cả bệnh nhân tin rằng họ đang mang thai. Triệu chứng thường gặp nhất của mang thai giả là bụng to lên (60 – 90%). Bụng to lên kiểu giống như mang thai. Bụng của những người này sẽ nhỏ lại như bình thường sau khi gây mê.
Triệu chứng thường gặp thứ hai là rối loạn kinh nguyệt (50 – 90%).
Cảm giác thai máy cũng gặp khá nhiều (50 – 75%). Những triệu chứng khác như rối loạn tiêu hóa, vú căng hoặc thậm chí có tiết dịch ở vú, đau bụng.
1% trường hợp có dấu hiệu chuyển dạ giả: đau bụng từng cơn như chuyển dạ thật. Chuyển dạ giả xảy ra vào thời điểm được cho là thai đủ tháng.
Cách điều trị
Cần giải thích cho bệnh nhân hiểu rằng hiện tượng này là một tình trạng rối loạn về cảm xúc, thần kinh; các rối loạn này có sức mạnh có thể làm thay đổi sâu sắc hình dáng, hoạt động của cơ thể.
Vì mang thai giả liên quan đến vấn đề tâm lý nên cần thiết phải xác định về tình trạng không mang thai bằng siêu âm hoặc những phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác. Điều quan trọng là cần giải thích để bệnh nhân hiểu mà không quá thất vọng.
Song song với việc cầu tự, các cặp vợ chồng cần đến khám tại các cơ sở y tế về sản khoa để được điều trị hiếm muộn sớm và hiệu quả bằng những phương pháp khoa học. Khi có dấu hiệu mang thai phải khám kiểm tra thai định kỳ như những phụ nữ mang thai bình thường khác để kịp thời phát hiện hiện tượng mang thai giả nhằm điều trị sớm và dành lại thời gian vàng cho việc điều trị hiếm muộn.
